بازار تجریش
بازار تجریش یکی از بازارها و مراکز خرید سنتی و جاذبه های گردشگری تهران است که در شمال شهر و در منطقه شمیرانات قرار گرفته است. این بازار امروزه یکی از دیدنی های تهران است و به تمام توریست ها و گردشگرانی که به تهران سفر می کنند پیشنهاد می دهند از این بازار دیدن کنند.
بازار تجریش کجاست؟
بازار تجریش تهران بازاری سرپوشیده در میدان تجریش است که در کنار حرم امام زاده صالح قرار گرفته است. تهرانی ها به ویژه افرادی که سن و سالی از آن ها گذشته است با این بازار سرپوشیده و قدیمی خاطره های زیادی دارند و از وقتی یادشان می آید این بازار محل تجمع و خرید بوده است. بازار تجریش از یک طرف به میدان تجریش، از اواسط بازار به امام زاده صالح و از یک سوی دیگر هم به میدان قدس فعلی و همین طور مترو تجریش منتهی می شود و دو محله قدیمی سرپل و تجریش را به هم مرتبط می کند. این بازار یکی از قدیمی ترین بازارهای سرپوشیده در تهران است و می توان آن را نمونه بسیار کوچکی از بازار بزرگ تهران دانست. بازار تجریش تهران بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ متر طول دارد و با بیش از ۴۰۰ باب مغازه و حجره یکی از مراکز خرید قدیمی و مهم منطقه به شمار می رود.
سفری خاطره انگیز به طهران قدیم
همه تهرانی ها به ویژه کسانی که در منطقه تجریش و شمیرانات ساکن هستند با این بازار سرپوشیده قدیمی و سنتی خاطره دارند. این بازار نمونه بازارهای سرپوشیده سنتی ایرانی است که در شمال شهر تهران و در کنار رودخانه تجریش قرار گرفته است. روزگاری این همه خانه و ساختمان در محله تجریش وجود نداشت: یک امامزاده صالح بود و یک بازار سرپوشیده سنتی و رودخانه پرآب و باصفای نزدیک آن و تا چشم کار می کرد باغ هایی مملو از درختان میوه بود. اگر از تهرانی هایی که پا به سن گذاشته اند بپرسید حتما خاطره های زیادی از بازار تجریش تهران و این منطقه دارند.
امروزه دیگر خبری از آن محله باصفا نیست، اما هنوز هم بازار تجریش تهران و امامزاده صالح کنارش، مقصدی جذاب برای خرید و تفریح به شمار می رود. اگرچه ساخت پاساژ قائم در کنار این بازار، اندکی در بافت تاریخی آن اختلال ایجاد کرده، اما هنوز هم حجره ها و مغازه های آن حال و هوای قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده اند. پیشنهاد می کنیم اگر به بازار تجریش تهران رفتید آن قدر محو رنگ و لعاب مغازه ها نشوید و اندکی به در و دیوار و سقف بازار هم نگاه کنید. به ویژه در تکیه قدیمی که اکنون به میدان بزرگ میوه و تره بار تبدیل شده، دیوارها و سقف مملو از کاشیکاری های رنگارنگ و زیبایی است که در لابلای دیوار آجری کار گذاشته شده اند. همچنین نام هر مغازه و حجره نیز با کاشیکاری های فیروزه ای و خط نستعلیق زیبایی نوشته شده که بر جذابیت و حال و هوای قدیمی این بازار اضافه می کند.
تاریخچه بازار تجریش تهران
در مورد تاریخچه و تاریخ ساخت این بازار گمانه زنی های زیادی وجود دارد. در برخی منابع آمده است که تاریخ ساخت بازار تجریش تهران به ۷۰ سال پیش بر می گردد. با این حال کسبه قدیمی بازار معتقدند که بازار تجریش تهران قدمتی بسیار بیشتر و حدودا ۱۵۰ ساله دارد. البته برخی از سازه هایی که در این راستا وجود دارد قدمتی به مراتب بیشتر هم دارند. یکی از این مکان ها تکیه بزرگ تجریش است که گفته می شود از ۲۲۰ سال پیش و قبل از ساخت بازار تجریش تهران در این مکان وجود داشته است.
تکیه بزرگ تجریش
گفتیم که تکیه قدیمی تجریش قدمتی به درازای بیش از ۲۰۰ سال دارد و تاریخ ساخت آن به دوران قاجار بر می گردد. به این ترتیب تکیه تجریش را می توان یکی از قدیمی ترین تکیه های تهران برشمرد؛ تکیه تجریش در تاریخ ۲۵ مهر ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این تکیه قدیمی در حال حاضر به بازار میوه و تره بار تبدیل شده و میوه های رنگارنگ و تازه فصلی حال و هوایی باصفا به این محوطه داده است. البته در ایام محرم تکیه قدیمی بازار تجریش به مرکزی برای استقرار هیئت های عزاداری و برگزاری مراسم های مختلف تبدیل می شود و تعزیه های باشکوه و تماشایی در آن برگزار می شود. تعزیه های تکیه تجریش آن قدر شهرت و قدمت دارد که در ششمین اجلاس شورتی عالی ثبت کشور، مراسم تعزیه خوانی در تکیه بزرگ تجریش به عنوان میراث معنوی به ثبت رسید.
معماری تکیه تجریش از جمله نکات برجسته و قابل توجه در مورد این مکان است. تکیه تجریش یک فضای میانی دارد و ساختمانی دو طبقه آن را در بر گرفته است. در بخش غربی تکیه یک مغازه بزرگ وجود دارد که چندین دهنه دارد و ارتفاع آن هم بیشتر از سایر مغازه هاست و به آن شاه نشین گفته می شده است. همچنین، ۵ باب مغازه در ضلع شمالی و ۴ باب مغازه در ضلع جنوبی و شرقی ساخت شده است. طبقه بالای ساختمان در ایام محرم به محل برگزاری مراسم مذهبی تبدیل می شود، با این حال در سایر مواقع استفاده تجاری دارد. سقف تکیه بزرگ تجریش در قدیم توسط ستون های بزرگ چوبی نگه داشته می شد که امروزه ستون های فلزی جایگزین ستون های چوبی و قدیمی شده اند.
تکیه تجریش چطور ساخته شد؟
گفتیم که تکیه تجریش قدیمی ترین بخش بازار تجریش تهران است. اما داستان ساخت این تکیه هم در نوع خود جالب و شنیدنی است. گفته می شود که اوایل قرن دوازدهم هجری شمسی، جمعی از باغداران و روستاییان ساکن در این منطقه تصمیم گرفتند مکانی مناسب برای برگزاری مراسم مذهبی و تجمع عزاداری های ماه محرم بسازند. به این ترتیب تکیه بزرگ تجریش در سال ۱۱۷۶ خورشیدی ساخته شد. البته در آن زمان این تکیه مسقف نبود، اما پس از مدتی و ظاهرا به دلیل بارندگی ها تصمیم بر این شد که سقفی برای این تکیه تعبیه کنند. از آن زمان، هر سال یا فرارسیدن ماه محرم و عزاداری سید الشهدا، عزاداری ها و تعزیه های باشکوهی در این تکیه برگزار می شد و مردمان زیادی از نقاط دور و نزدیک برای شرکت در این عزاداری به تجریش می آمدند. با این حال، در سال ۱۳۶۶ سیل مهیبی در این منطقه رخ داد و بخش هایی از تجریش و همین طور تکیه بزرگ را از بین برد. اما به همت مردم این تکیه دوباره برپا شد و تا به امروز یکی از مراکز مهم و مشهور برگزاری عزاداری امام حسین به شمار می رود.
مغازه های بازار تجریش تهران
از میدان تجریش که می خواهید وارد بازار سرپوشیده و قدیمی شوید میوه فروشی ها و سبزی فروشی های پرزرق و برق توجهتان را به خود جلب می کند. در این مغازه ها انواع میوه های رنگارنگ فصل و نوبرانه و حتی میوه های عجیب و غریبی که تا به حال ندیده اید موجود است. حتی در وسط زمستان هم می توانید انواع میوه های تابستانی را در این مغازه ها پیدا کنید و بخرید. وارد بازار که می شوید مغازه های بازار انواع محصولات مختلف از ظروف مسی، زعفران، انواع ترشی های خوشمزه، صنایع دستی، ادویه، تسبیح و مهر و بدلیجات، شیرینی و خشکبار و … وجود دارد. در واقع این بازار همه آن چه یک توریست از بازار سنتی ایرانی را در ذهنش دارد در مقیاسی بسیار کوچک ارائه می کند. به همین دلیل همیشه در این بازار می توانید گردشگران خارجی زیادی را ببینید که برای خرید و گشت و گذار به این مکان آمده اند.
چطور به بازار تجریش تهران برویم؟
بازار تجریش تهران در میدان تجریش قرار گرفته و از طرق مختلف می توان خود را به آن رساند. پایانه اتوبوس ها روبروی این بازار سرپوشیده قرار دارد و ایستگاه مترو هم در نزدیکی این بازار و در میدان قدس قرار گرفته است.
• مترو: ایستگاه انتهایی خط مترو تجریش-کهریزک ایستگاه تجریش است که یکی از عمیق ترین ایستگاه های مترو تهران است. در ایستگاه تجریش که از مترو پیاده شوید باید چهار پله برقی طولانی و تمام نشدنی را بالا بیایید تا بالاخره به سطح زمین برسید. از ایستگاه که بیرون بیایید می توانید ورودی بازار تجریش تهران را مشاهده کنید و از آن جا وارد بازار شوید.
• اتوبوس BRT: با استفاده از اتوبوس های تندرو بی آر تی هم می توانید به راحتی خود را به بازار تجریش تهران برسانید. خط اتوبوس راه آهن-تجریش از انتهای خیابان ولیعصر در جنوب شهر حرکت می کند و در انتهای خیابان ولیعصر به میدان تجریش منتهی می شود. همچنین خط اتوبوس رسالت-قدس نیز در میدان قدس و در نزدیکی میدان تجریش توقف می کند که از همان جا می توانید خود را به بازار تجریش تهران برسانید.
•
• تاکسی: از نقاط مختلف تهران تاکسی های خطی به مقصد میدان تجریش یا میدان قدس وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید به بازار بزرگ تجریش برسید.
• اتومبیل شخصی: از هر یک از میادین تجریش یا قدس می توانید به بازار وارد شوید. بنابراین اگر با اتومبیل شخصی قصد آمدن به این بازار را دارید می توانید از خیابان ولیعصر، محله زعفرانیه و نیاوران به میدان تجریش و از سوی دیگر از خیابان شریعتی و .. به میدان قدس برسید. البته در نظر داشته باشید که یکی از مشکلات عدیده این منطقه نبود فضای کافی برای پارک و همین طور ترافیک بالا در برخی ساعات روز است. با توجه به بازدیدکنندگان و افراد زیادی که برای خرید، زیارت و … به این منطقه می آیند در سال های گذشته پارکینگ های متعددی در نزدیک بازار و میدان ساخته شده است. با این حال هنوز هم مشکل جای پارک یکی از مشکلاتی است که اتومبیل های شخصی با آن روبرو هستند.
این مطلب در تاریخ پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ ارسال شده است .